Kentsel dönüşüm süreci ve terimleri, çeşitli aşamaları ve önemli detayları içeren karmaşık bir konudur. Bu süreç, genellikle riskli yapıların yıkılıp yeniden inşa edilmesini, böylece kentlerin daha yaşanabilir ve güvenli hale gelmesini amaçlar. İşte kentsel dönüşüm sürecinin bazı anahtar aşamaları ve terimleri:

 

    Kentsel Dönüşüm Kararı: Bu süreç, yapı maliklerinin (bina sahiplerinin) oy çokluğu ile alınan bir kararla başlar. Bir yapı maliki, gerekli evraklarla kentsel dönüşüm için yetkili bir firmaya başvurarak süreci başlatabilir.

 

    Yetkili Firma: Kentsel dönüşüm sürecinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış yetkili firmalar görev alır. Bu firmalar, sürecin yürütülmesinde önemli rol oynar.

 

    Yapının İncelenmesi/Deprem Testi: Kentsel dönüşüm firması, yapının durumunu inceleyerek bir deprem risk raporu hazırlar. Bu rapor, yapıların riskli olup olmadığını belirlemek için kullanılır.

 

    Deprem Risk Raporu: Yetkili kuruluşlar tarafından hazırlanan bu rapor, binanın depreme karşı dayanıklılığını değerlendirir.

 

    Riskli Yapı Tespit Raporu: Eğer bina riskli bulunursa, bu rapor hazırlanır ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Kentsel Dönüşüm Müdürlüğüne sunulur.

 

    Bina Ortak Karar Protokolü: Binadaki hak sahiplerinin en az 3’te 2’sinin imzalaması gereken bu protokol, kentsel dönüşüm sürecinin nasıl yürütüleceğini belirler.

 

    Yıkım ve Yeniden İnşa: Riskli yapıların yıkılması ve yeniden inşası, bu sürecin en önemli aşamalarından biridir.

 

    Gayrimenkul Değerleme Raporu: Bu rapor, yeniden inşa sürecinde maliklere sunulan haklar ve kira yardımları gibi konuları içerir.

 

1. Bina Yüksekliği: Binanın zemin seviyesinden saçak seviyesine kadar olan yüksekliğidir. İmar planları ve yönetmelikler tarafından belirlenir.

2. Birim Park Alanı: Bir aracın park edebilmesi için gerekli olan alanı ifade eder.

3. Bitişik Bina/Nizam: İki yanı komşu parsellerdeki binalara kısmen veya tamamen bitişik olan binaları ifade eder.

4. Blokaj: Taş döşeme işlemidir.

5. Bodrum Kat: Zemin katın altında yer alan kat.

6. Bordür: Kenar taşlarını ifade eder.

7. Bölge Otoparkları ve Genel Otoparklar: İmar planları ile düzenlenen, kamusal veya özel otopark alanlarıdır.

8. Cephe Hattı: Bir yapı parselinin yola en yakın sınırını gösterir.

9. Cins Değişikliği: Bir taşınmazın niteliğinin değiştirilmesi işlemidir.

10. Çevre Düzeni Planı: Sektörel ve mekansal kullanım kararlarını belirleyen planlardır.

11. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): Projelerin çevreye olası etkilerini değerlendiren bir süreçtir.

12. Daire: Bağımsız olarak kullanılan yapı bölümleri.

13. Dağıtım Cetveli: İmar adaları için düzenlenen, parsellerin nasıl oluştuğunu gösteren çizelge.

14. Ayrık Bina: Komşu binalara bitişik olmayan yapılar.

15. Ayni Haklar: Kişilerin eşya üzerindeki doğrudan hakimiyetini sağlayan haklardır.